พระราชบัญญัติอาคารชุดฉบับแรกให้ไว้ ณ วันที่ 21 เมษายน 2522 มีผลบังคับใช้มาจนถึงปัจจุบันนับได้ 44 ปีแล้ว ในระหว่างทางได้มีการแก้ไขพระราชบัญญัตินี้ 3 ครั้ง ครั้งล่าสุดคือปี 2551

คอนโดมิเนียมหรืออาคารชุดแห่งแรกๆ ที่จดทะเบียนตามพระราชบัญญัติอาคารชุด2522 ได้แก่ อาคารชุดแกรนด์วิวเฮ้าส์ เขตคลองเตย อาคารชุดราชเทวีทาวเวอร์ ถนนพญาไท ใกล้สี่แยกราชเทวี อาคารชุดสยามคอนโดมิเนียม ถนนพระราม 9 ฯลฯ

อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้าจะมีพระราชบัญญัตินี้ก็มีโครงการที่อยู่อาศัยรวมของการเคหะแห่งชาติคือแฟลตดินแดง ซึ่งสร้างเสร็จเมื่อปี 2517 และการเกิดแฟลตดินแดงนั่นเองทำให้มีการผลักดันให้เกิดพระราชบัญญัติอาคารชุดในเวลาต่อมาเพื่อให้เกิดระบบกรรมสิทธิ์ร่วมในอาคารชุด เพราะมีการคาดหมายว่าในอนาคตหลังจากนั้นจะมีการก่อสร้างที่อยู่อาศัยรวมในลักษณะแนวสูงตามแบบต่างประเทศมากขึ้น

นับถึง ณ สิ้นไตรมาสแรกปี 2566 นี้ มีที่อยู่อาศัยที่เป็นอาคารชุดไม่ต่ำกว่า 3,500 โครงการทั่วประเทศ โดยมีหน่วยห้องชุดที่สร้างเสร็จจดทะเบียนแล้วสะสมทั่วประเทศ (ไม่นับรวมแฟลตหรือหอพัก) จำนวน 1,374,173 หน่วย ตามสถิติของกระทรวงมหาดไทย

ในที่นี้ ผู้เขียนได้จัดลำดับของจังหวัดที่มีหน่วยห้องชุดที่สร้างเสร็จจดทะเบียนแล้วสะสม ดังนี้

  1. กรุงเทพฯ 782,547 หน่วย
  2. ชลบุรี 140,436 หน่วย
  3. นนทบุรี 109,829 หน่วย
  4. สมุทรปราการ 74,109 หน่วย
  5. ปทุมธานี 61,715 หน่วย
  6. ภูเก็ต 32,161 หน่วย
  7. เชียงใหม่ 30,228 หน่วย
  8. เพขรบุรี 20,571 หน่วย
  9. นครปฐม 19,629 หน่วย
  10. ประจวบคีรีขันธ์ 17,756 หน่วย
  11. ระยอง 16,399 หน่วย
  12. สงขลา 9,864 หน่วย
  13. นครราชสีมา 8,389 หน่วย
  14. ขอนแก่น 7,518 หน่วย
  15. อยุธยา 5,434 หน่วย
  16. สมุทรสาคร 4,432 หน่วย
  17. ฉะเขิงเทรา 4,132 หน่วย
  18. เชียงราย 2,488 หน่วย
  19. สุราษฎร์ธานี 2,376 หน่วย
  20. พิษณุโลก 2,185 หน่วย
  21. สระบุรี 2,143 หน่วย
  22. นครสวรรค์ 2,106 หน่วย

 

จังหวัดที่มีหน่วยห้องชุดที่สร้างเสร็จจดทะเบียนสะสมมากกว่า 1,000 หน่วย แต่ไม่ถึง2,000 หน่วย ณ สิ้นไตรมาสแรก ปี 2566 ได้แก่ อุบลราชธานี กระบี่ มหาสารคาม และสมุทรสงคราม

            หากรวมเฉพาะ 4 จังหวัดที่ประชาขนสามารถเดินทางโดยขนส่งมวลชนระบบราง คือ กรุงเทพฯ นนทบุรี สมุทรราปราการ และปทุมธานี พบว่ามีหน่วยห้องชุดสร้างเสร็จจดทะเบียนสะสมรวม 1,028,200 หน่วย หรือคิดเป็นประมาณร้อยละ 75 ของหน่วยห้องชุดสร้างเสร็จจดทะเบียนสะสมทั่วประเทศ

หากนับรวมจังหวัดชลบุรี (ซึ่งไม่มีขนส่งมวลชนระบบราง) เข้าไปด้วย พบว่าจังหวัดใน Top 5 มีหน่วยห้องชุดสร้างเสร็จจดทะเบียนสะสมรวม 1,168,636 หน่วย หรือคิดเป็นประมาณร้อยละ 85 ของหน่วยห้องชุดสร้างเสร็จจดทะเบียนสะสมทั่วประเทศ

โดยกรุงเทพฯ จังหวัดเดียวมีห้องชุดสร้างเสร็จจดทะเบียนสะสมประมาณร้อยละ 57 ของหน่วยห้องชุดสร้างเสร็จจดทะเบียนสะสมทั่วประเทศที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ ยังไม่นับรวมหน่วยห้องชุดในโครงการที่ยังอยู่ในระหว่างการก่อสร้างหรือโครงการที่เปิดขายแล้วแต่ยังไม่ได้เริ่มสร้าง

นับตั้งแต่ปี 2553 เป็นต้นมา ถือเป็นช่วงที่มีการมีการเปิดโครงการอาคารชุดมากที่สุดและเริ่มขยายไปสู่จังหวัดภูมิภาคที่เป็นหัวเมืองและเมืองรองมากขึ้น ซึ่งหากเราประเมินว่าในแต่ละปีที่เป็นปีปกติ (ไม่มีวิกฤตเศรษฐกิจหรือโรคระบาด) มีหน่วยห้องชุดสร้างเสร็จจดทะเบียนใหม่ประมาณอย่างน้อย 50,000 หน่วยทั่วประเทศต่อปี ก็พอจะคาดประมาณได้ว่าเราอาจก้าวเข้าสู่ช่วงเวลาที่มีจำนวนหน่วยห้องชุดทั่วประเทศถึง 2,000,000 หน่วยในอีกประมาณ 12 ปีข้างหน้า
 

สัมมา คีตสิน
กรรมการและกรรมการอิสระ บมจ. เสนาดีเวลลอปเม้นท์